Leszno/Świerczewskiego/Solidarności to ostatnia, zamykająca cykl Ideozy wystawa odbywająca się w Instytucie Awangardy, przygotowana wyjątkowo we współpracy z Muzeum Niepodległości. Wystawa zwraca się ku wątkom miejsca, bliskiego sąsiedztwa byłego mieszkania–studia Henryka Stażewskiego i Edwarda Krasińskiego, wydobywając i badając ślady tego, czego już nie ma — Getta Warszawskiego, Muzeum Lenina umieszczonego przez komunistyczną władzę w dawnym pałacu Radziwiłłów i wreszcie awangardowych prac Henryka Stażewskiego zabranych z pracowni po jego śmierci w 1988 roku.
Obecność nestora awangardy zostaje przywrócona za pomocą „Reliefu nr 27”, który artysta stworzył w tym miejscu w latach sześćdziesiątych. Abstrakcyjnej formie obrazu przeciwstawia się rzeczywistość za oknem. Panorama Warszawy widziana przez szklane ściany pawilonu Instytutu Awangardy i z tarasu na dachu przypomina o bliskości getta (tu przebiegała jego granica) i pustce pozostałej po jego zniszczeniu.
Leszno, najbardziej ruchliwa ulica getta, z jej kawiarniami, fotoplastykonem i teatrem muzycznym tętniła życiem na przekór temu, co działo się wokół, stanowiąc miejsce rozrywki i rozpaczliwego eskapizmu. Dziś ta ulica nosi nazwę Alei „Solidarności”, ale przez pół wieku nazywana była Aleją Świerczewskiego — generała i działacza komunistycznego. Przy ówczesnej Świerczewskiego powstało pięć mieszkalnych bloków. Na ostatnim piętrze jednego z nich ulokowano pracownię Stażewskiego. W ramach próby zmierzenia się z własną pamięcią i osobistym stosunkiem do Holocaustu, wysłaliśmy do mieszkańców tych bloków „Listy o głodzie”, dokonując wraz z Arturem Żmijewskim powtórzenia jego działania z prof. Joanną Tokarską-Bakir. Listy, choć są sygnałem z przeszłości, domagają się współczesnej odpowiedzi.
Przy tej samej Świerczewskiego mieściło się Muzeum Lenina, dziś Muzeum Niepodległości z odziedziczoną przez nie kolekcją sztuki politycznie zaangażowanej, w której zwraca uwagę obecność prac awangardowych artystów. W ramach wystawy, w holu muzeum pokazana zostanie rzeźba „Ekshumowany” Aliny Szapocznikow, znaleziona w przepastnej kolekcji tej instytucji. „Ekshumowany”, będący reakcją na współczesne artystce wydarzenia polityczne na Węgrzech, podejmuje temat tworzenia się, wydobywania na wierzch i rewizji historii. Wspólna wystawa sąsiadujących ze sobą Instytutu Awangardy i Muzeum Niepodległości, połączonych awangardową przeszłością, daje szansę stworzenia przez nie wspólnej przestrzeni historii awangardy i powojennej pamięci.
Integralną część wystawy stanowią wykłady — otwierający doktora Jacka Leociaka (Instytut Badań Literackich PAN) o topografii Getta (29.05.2010 godz. 16.00) i zamykające wystawę oraz cały cykl Ideoz dyskusje m.in. profesora Waldemara Baraniewskiego (Instytut Historii Sztuki UW) i profesora Andrzeja Turowskiego (Université de Bourgogne, Dijon) dotyczące kontekstu i przestrzeni dawnego studia Stażewskiego i Krasińskiego (11.06.2010).
Więcej informacji o wystawie na:
www.ideozy.blogspot.com
Artyści:
Henryk Stażewski
Alina Szapocznikow
Artur Żmijewski
Kuratorki:
Aleksandra Fedorowicz-Jackowska
Agnieszka Szostakiewicz
Justyna Zielkowska
Wydarzenia towarzyszące:
Powtórzenie akcji Artura Żmijewskiego i prof. Joanny Tokarskiej-Bakir pt. Listy o głodzie
Instytut Awangardy
14.05.2010, godz. 18.00
Wykład prof. A. Turowskiego pt. Czasy skończone, historii już nie ma
Muzeum Sztuki Nowoczesnej
Ul. Pańska 3, Warszawa
27.05.2010, godz. 16.00
Wykład dr Jacka Leociaka pt. Topografia getta
Instytut Awangardy
29.05.2010, godz. 16.00
Panel dyskusyjny, poświęcony przestrzeni i otoczeniu Instytutu Awangardy: mieszkaniu–pracowni Henryka Stażewskiego i Edwarda Krasińskiego oraz historii Muzeum Lenina
Udział biorą:
— prof. Waldemar Baraniewski (Instytut Historii Sztuki UW)
—
prof. Andrzej Turowski (Université de Bourgogne, Dijon)
— Aleksandra Ściegienna (Fundacja Galerii Foksal)
Instytut Awangardy
11.06.2010, godz. 15:00